Dikkat eksikliği veya dikkat dağınıklığı her çocukta görülmemekle birlikte çocuklarda görülebilecek önemli bir sorun olduğunu bilmek bunun için uzmanlardan yardım almak çözüm için ilk ve en öneli adımdır.

Dikkat eksikliği sorunu bebeklik veya erken çocukluk döneminde pek tespit edilmez. Çocuklarda Dikkat Eksikliği, özellikle eğitim hayatının başlamasıyla öğrenme sürecinde belirgin hale gelir. Yeni Eğitim Sistemimizde 4+4+4 eğitimle birlikte Artık 1.sınıfa başlama yaşının 6 olması ile birlikte Dikkat Eksikliği yaşayan çocukları erkenden tespit etmek daha kolay olacaktır.

Bir çocukta dikkat eksikliği olduğunu söylemek için bu sorunun ortalama olarak 6 ay boyunca sürekli bir şekilde görülmesi gerekir. Okul öncesi dönemde de her şeyden çabuk sıkılan ve çabuk bıkan bu çocuklar, oyuncaklardan dahi sıkılıp kısa bir süre sonra onları atmayı ve parçalamayı tercih ederler. Okulun başlamasıyla birlikte öğrenmeye karşı çok ilgili oldukları sanılır fakat anlatılanların yani verilen bilgilerin tekrarı istenildiğinde bunu yapamadıkları görülür.

Ev Ödevi yapmakta çok zorlanırlar, mutlaka birileriyle birlikte oyun tarzında yaparlar. Ödev yapmayı sevmez, anne-baba ve öğretmenin zoruyla ödev yaparlar. Ödevleri yapmakta hayli zorlanırlar. Masanın başına oturamaz, otursalar dahi mutlaka el ve ayakları oynar, bir yerlere çarparak veya değerek dolaşırlar. Çeşitli bahaneler uydurarak (tuvalete gitme, su içme gibi) sık sık masa başından kalkarlar. Anne - babayı ders çalışırken sürekli yanlarında isterler. Üzerine aldıkları bir işi sürekli bitirmekte zorlanır, işleri sürekli ertelerler, bir işi bitirmeden hemen diğerine geçerler. Kendileriyle konuşulduğunda sanki konuşanı dinlemiyormuş görüntüsü verirler. Bir komutu birkaç defa söyledikten sonra yerine getirirler. Bir şeyler anlatılırken hemen kesip başka ilgisiz bir şey sorarlar. Daha o konu devam ederken aklına gelen yeni konuyla ilgili bir şey söyler. Sırada beklemek, seslenildiğinde ilk seferde bakmak gibi özellikleri yoktur.

 Dikkati Sürdüremedikleri için Sınıfta dersi takip etmede zorlandıkları ve takip etmedikleri gözlenir. Dışarıdan gelen uyarılarla hemen dikkatleri dağılır. Görsel ve İşitsel dikkatleri çok zayıftır. Ders dışı işlerle fazlaca ilgilenir, elindeki silgi, kalem, defter ve oyuncak gibi malzemeyle uğraşır, dersi takip edemezler. Sıraya bir şeyler karalamayı severler. Derste sıkılmaları nedeniyle sınıfın dikkatini ve huzurunu bozacak davranışlar sergileyebilirler. Okuma ve yazma kaliteleri yaşıtlarına göre daha yavaş ve kötüdür.

Hızlı Okuma eğitimi almaları derslerindeki başarıyı artırır. Kitap ve defter düzeni ve yazıları bozuk olabilir. Okurken sık hata yapabilir ve cümlenin sonunda kelime uydurmalarına rastlanabilir. Unutkandırlar. Biraz önce söyleneni ve okuduğunu hatırlamayabilir. Kısa süreli belleklerini tam kullanamazlar. Sınıfta sık sık eşya kaybetme ve okulda eşyalarını unutmanın yanında, iyi öğrendiklerini düşündüğünüz bir bilgiyi de çabuk unutabilirler. Kendilerine uygun bir çalışma düzeni ve sistemi geliştiremezler. Okuma ve yazmayı genellikle sevmezler.

Ders kitabı okumanın yanında hikâye ve roman türü kitapları okumaya karşı da isteksizdirler. Bir sayfalık ilgilerini çeken öyküler okutarak okumaya karşı olan ilgileri artırılabilir. Yaşanan tüm bu öğrenme zorluklarına sınavlarda dikkatsizce yapılan hatalar eklenir. Bildiği sorular da yapılan sürekli yanlışlar. Belli bir müddet sonra isteksizlik oluşturur. Sabırsızlıkları nedeniyle soruları hızlıca okumadan geçme, uzun metin olan sorulardan sıkılma, kısa sorulara bakıp yapabildiklerini hemen işaretleyip sınavı bir an önce bitirme, kelimeleri tam okumama ve yanlış okumalara sık rastlanır. Bu nedenle çok iyi bildikleri bir soruyu dahi yanlış cevaplayabilirler.

Test sınavlarında çeldiricilere kolaylıkla kanarlar. İlk şıkkı cevapmış gibi hemen işaretleyip diğer şıklara bakmazlar. Özellikle okula ilk başladıklarında sınav kâğıdını öncelikle vermeyi marifet sayarlar. Sonunda bilgileri ve bildiklerinden daha azı oranında not alırlar. Uzun bir süre ayırıp emek vererek öğrendikleri bilgileri sınava tam yansıtamazlar bu durum diğer çocuklara göre onları başarısız yapar. Böyle olmadığını bilen aile bunu birkaç kez dile getirse de “Çocuğum çok zeki ama dikkat dağınıklığı var” çözümünü nerede arayacağını tam olarak bilemez. Aile Erken dönemde eğer önlem almazsa bu yaşananlar belli bir zaman sonra alışkanlığa döneceği için yetişkin bir birey olan öğrencinin ileride iş dünyasın da mesleğini tam icra edememe, sürekli iş değiştirme, karşıdakine odaklanmada zorlanma ve başka ciddi sıkıntıları yaşamasına sebep olacaktır.

Dikkat Dağınıklığı veya Dikkat eksikliği okul öncesi dönemde fark edilse bile çocukluğa ve yaşının küçük olmasına verildiği için pek ciddiye alınmayabilir veya pek fark edilmeyebilir. Ancak bu çocukların bir kısmı ders dışı işlerde de çabuk sıkılma belirtileri gösterirler. Zekâ düzeyi iyi olan ve ek olarak özel öğrenme güçlüğü olmayan çocuklar ilkokulun 1.ve 2.sınıflarına kadar derslerde sorun yaşamayabilirler.

Fakat 3. ve 4.sınıfa geldiklerinde hem sınıf ortamında öğretmeni dinleme hem de sınavlardaki soruların cevaplanmasında zorluk çekerler. Diğer bir nokta da çalışmadıkları ve dersi iyi takip etmedikleri halde başarılı gibi gözükebilirler. Ders çalışmamalarına rağmen “Merak etme anne ya ben iyi not alırım” şeklinde yaklaşımda bulunurlar. Derslerin ağırlaşmasıyla birlikte başarıda ciddi düşüşler yaşanmaya başlanır.

Ders başarılarını artırmak için sık tekrarlı çalışma temposu başlar ve zorlu sınav dönemlerinden isteksiz bir şekilde geçerek okula olan ilgileri zamanla azalır. Süreç bu şekilde devam eder. Peki, çözüm için ne yapabiliriz? Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Bu durumu çok büyütmeden kaygı oranını kontrol ederek sağlıklı bir yaklaşım göstermekle başlanabilir. Akabinde tam olarak dikkat eksikliğinin olup olmadığını en yakınınızdaki psikolog’tan ve Rehberlik servisinden yardım alarak öğrenebilirsiniz.