• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/pages/Ders-Akademi/1405878436342260

Üyelik Girişi

FAKTÖRİYEL PERMÜTASYON

Permütasyon Tanım
Bir küme elemanlarının belirli bir sıraya göre dizilişlerinin her birine bir permütasyon denir(nedir).
r’li permütasyon
r,n € Nr ≤ n olması koşulu ile , n elemanlı bir A kümesinin birbirinden farklı elemanlı her sıralı r’lisine, A kümesinin  r’ li permütasyonu denir.
n’li permütasyon
n eleman n yere n! şeklinde sıralanailir.
n! ifadesine , n elemenın n’li sıralası veya n !in n’li permütasyonu denir.
A kümesiin r’li permütasyonlarının sayısı (

formülü) ;
p (n,r) = n ! / (n-r) ! 

Dönel Sıralama ( Dairesel Permütasyon)
n elemanlı A kümesinin elemanlarının bir çember üzerindeki farklı sıralanmalarının sayısı (n-1)! tanedir

Yinelemeli(Tekrarlı) Permütasyon

n tane nesnenin n1 tanesi bir türden, n2 tanesi ikinci türden, …nr tanesi r. türden ve n1+n2+…+nr=n ise n nesnenin n li permütasyonlarının sayısı;




PERMÜTASYON


Bir kümenin elemanlarının belli bir sıraya göre dizilişlerinin her birine bir permütasyon denir.


ÖR:


A = ( 1,2,3 } kümesinin permütasyonlarını yazalım.
( 1,2,3 ) ( 2,3,1 )
( 1,3,2 ) ( 3,1,2 )
( 2,1,3 ) ( 3,2,1 )

n elemanlı bir kümenin n’li permütasyonlarının sayısı P(n,n) şeklinde gösterilir.P(n,n) ifadesi, n’den 1’e kadar ardışık doğal sayıların çarpımıdır.

Yani; P( n,n ) = n! ‘dir.


ÖR: “Ahmet” kelimesinin harfleri ile, 5 harfli anlamlı yada anlamsız kaç kelime yazılabilir.

P ( 5,5 ) = 5!
= 5.4.3.2.1
= 120 bulunur.


“n” Elemanlı Bir kümenin “r” li Permütasyonları

“n” ve “r” birer sayma sayısı ( n > r ) olmak üzere , n elemanlı bir kümenin elemanlarının r’li sıralanışına, “ n elemanlı kümenin r’li permütasyonu “ denir.ve
P ( n,r ) şeklinde gösterilir.
P ( n,r ) permütasyonlarının sayısı,


P ( n,r ) = n! İfadesi ile bulunur.
( n-r )!

Başka bir ifadeyle P ( n,r ) permütasyonlarının sayısını bulmak için, n’den geriye doğru, r tane ardışık çarpan çarpılır.


ÖR:

1) P ( 5,2 ) 5! 5.4.3! = 20
( 5-2 )! 3!



2) P ( 7,3 ) 7! 7.6.5.4! = 210
( 7-3 )! 4!


3) P ( 6,1 ) 6! 6.5! = 6
( 6-1 )! 5!


ÖR:

P ( 5,3 ) = 5.4.3 = 60
P ( 6,2 ) = 6.5.4.3.2 = 720
P ( 7,4 ) = 7.6.5.4 = 840


ÖR: 5. P( n,3 ) = 2. P( n+1,3 ) eşitliğinde n’nin değeri kaçtır?

ÇÖZÜM:


5.n ( n-1 ). ( n-2 ) = 2.( n+1 ) n . ( n-1 )

5.( n-2 ) = 2 ( n+1 )

5 n-10 = 2 n+2

5 n –2n = 2+10

3 n = 12

n = 4

Dönel (Dairesel ) Sıralama

“n” elemanlı bir kümenin elemanlarının, bir çemberin noktaları üzerinde birbirine göre farklı dizilişlerinden her birine,”dairesel permütasyon “ denir.
“n” elemanlı bir kümenin elemanlarının, bir daire üzerinde değişik biçimde dairesel permü-
tasyonlarının sayısı,

( n-1 )! Tanedir.

ÖR: 7 kişi, yuvarlak bir masanın etrafında kaç değişik şekilde oturabilir?

ÇÖZÜM:
Bir kişinin yeri sabit tutulursa;

Oturuş sayısı = ( 7-1 )!
= 6!
6.5.4.3.2.1 = 720 bulunur.

ÖR:

Bir okulda, 3 yönetici ile 5 öğretmen vardır. Yöneticiler yan yana olmak üzere, 8 kişi yuvarlak bir masanın etrafına oturacaklardır. Oturuş biçimi kaç farklı biçimde olabilir?

ÇÖZÜM:

Yöneticiler bir arada olacağı için, üç yöneticiyi bir kişi gibi kabul edelim.
Bu duruma göre, yuvarlak masanın etrafına 1+5 = 6 kişi oturuyormuş gibi düşünebiliriz. Ancak,3 yönetici de kendi aralarında 3! Kadar farklı biçimde otururlar.

Buna göre, farklı oturuş biçimi,

3!.( 6-1 )! = 6 .120 =720 değişik biçimde olur.

AKTÖRİYEL VE PERMÜTASYON
Faktöriyel
1’den n’ye kadar olan veya n’den geriye doğru 1’e kadar olan doğal sayıların çarpımı n! (n faktöriyel) olarak gösterilir.
n!=1.2.3.4……(n-1).n
n!=n.(n-1)…..3.2.1
0!=1
1!=1
2!=1.2=2
3!=1.2.3=6
4!=1.2.3.4=24
5!=1.2.3.4.5=120 


Temel Sayma Kuralları
Toplama yoluyla sayma: Ayrık iki işlemden biri a yolla diğeri b yola yapılıyorsa, bu işlemlerden biri veya diğeri a+b yolla yapılır.
Örnek: 5 gömleği, 7 kravatı olan Fatih bunlardan 1 gömlek veya 1 kravatı kaç farklı şekilde seçebilir?
a+b=5+7=12 farklı şekilde seçilir.
Çarpma yoluyla sayma: Birinci olay a , bunu takip eden ikinci olay b değişik şekilde oluşuyorsa bu olayların tamamı a.b değişik şekilde seçilir.
Örnek: Furkan’ın 5 gömleği,4 kravatı ve 3 gömleği vardır.Bunlar arasından bir gömlek,bir kravat ve bir pantolonu kaç farklı şekilde seçebilir?
a.b.c=5.4.3=60 değişik şekilde seçim yapılır. 
Permütasyon
n ve r birer doğal sayı ve (r) küçük eşittir (n) olmak üzere n’nin r’li permütasyonlarının yani dizilişlerinin sayısı P(n,r) şeklinde gösterilir.
Permütasyon; birbirinden farklı elemanların değişik şekillerde sıralanışını veya dizilişini gösterir.Permütasyon olan ifadelerde:
Kaç türlü sıralanabilir?
Kaç türlü yazılabilir?

Kaç değişik şekilde oturabilirler?
Kaç türlü dizilebilir yada poz verilebilir?
Anlamlı yada anlamsız kaç türlü kelime yazılabilir?
Halka ve yuvarlak masa etrafında kaç türlü oturulabilir?

 
n elemanlı bir kümenin r elemanlı permütasyonu:
P(n,r)=(n!) / (n-r)!
P(n,n)= n! 
 

P(0,0)= 1
P(n,0)= 1   

P(n,1)= n
Örnek: Bir yarışta 8 kişi yarışıyor.İlk üç sıralama nasıl gerçekleşir?
P(8,3)=(8!) / (8-3)!
P(8,3)=8! / 5! = 40320/120=336 değişik şekilde ilk üç sıralama olur.
Örnek: Bir odadaki 6 koltuğa 4 kişi kaç farklı şekilde oturur?
P(6,4)=(6!) / (6-4)!
P(6,4)=6! / 2! = 720/2=360 farklı şekilde oturur.
Yatay sıralama: n tane eleman yatay bir sıra boyunca n! farklı biçimde sıralanır.
Örnek: 2 erkek,3 kız öğrenci yatay bir sıra boyunca kaç değişik şekilde sıralanabilir?
(2+3)!=5!=1.2.3.4.5=120 değişik şeklide sıralanır.
 
Dönel (dairesel) permütasyon: n tane farklı eleman dairesel bir şeklin etrafına (n-1)! kadar değişik şekilde sıralanabilir.
Örnek: 5 kişi yuvarlak bir masa etrafında kaç değişik şekilde oturabilir?
(5-1)!=4!=1.2.3.4=24 değişik şekilde oturabilir.
permutasyon_hesabi
 
 
ÖRNEK SORU - Videolu Anlatım

 7 7 0 0 17 3- See more at: http://www.matematikcifatih.com/7-sinif-matematik/faktoriyel-ve-permutasyon#sthash.bxCowSfr.dpuf


Yorumlar - Yorum Yaz